De betekenis van Axum in Ethiopië

Mijn relatie met Ethiopië ontstond in februari 2012 toen het medium Judith Moore opmerkte: ‘De Magiërs zochten naar een vrouw die de sleutels van Sheba droeg omdat haar moeder een Ethiopische was. Volgens mijn visioenen werden haar ouders in de woestijn vermoord toen zij uit Ethiopië werd weggehaald. Maria Magdalena is de sleutel tot de Ark van het Verbond, de verboden Bruid. Zij is de ene die de Magiërs zochten, de koningin-farao uit Egypte.’ Dit intrigeerde mij dermate dat ik mij in Ethiopië ging verdiepen en daarmee ook in de verhalen rond de koningin van Sheba. Tegelijkertijd probeerde ik een afspraak te maken met mijn dochter Laura die ik lange tijd niet had gezien en inmiddels was verhuisd naar een appartement in de Staatsliedenbuurt in Amsterdam. Toen we eindelijk een geschikte datum hadden gevonden, gingen we eerst elders een cappuccino drinken. Daarna liepen we op haar appartement af waar zij met haar vriend Ben woonde. Tot mijn verbazing bleken zij boven het Ethiopisch en Eritrees restaurant ‘Queen of Sheba’ te wonen. Dat was het eerste teken dat mijn zoektocht naar de geheimen van Maria Magdalena het beste in Amsterdam kon beginnen.

In mei 2013 leerde ik een vrouw uit Amsterdam kennen die op dezelfde dag als ik jarig bleek te zijn. Zij heet Irene Vollenhoven. Ik had haar ontmoet op een workshop die Judith en ik gezamenlijk gaven en om verschillende redenen een moeizame aangelegenheid was. Ik kwam ziek thuis en mijn huisarts slaagde er niet in mij beter te maken. Toen ging ik opnieuw naar Laura toe. Die suggereerde mij een sprookje te gaan schrijven. Ik had geen idee waarover dat sprookje zou moeten gaan. Maar ik had via internet een vrouw opgespoord die van mening was dat zij van Jezus en Maria Magdalena afstamde. Zij had moeite die erfenis te verenigen met haar beroep als toneelschrijver. Naar aanleiding van ons contact kreeg zij een droom over Merlijn en de Ronde Tafel van koning Arthur. Die Tafel was verdeeld in twaalf sectoren. Bij ieder daarvan stonden twee vrouwen, een krijgshaftige vrouw en een paranormaal begaafde vrouw. Een stem vroeg: ‘Wie wordt door de Graal bediend?’ De vrouw antwoordde: ‘De Graal dient hen die de Graal dienen, en via hen de wereld.’ Vervolgens bleek Merlijn in een stralende oudere vrouw veranderd. Zij vroeg hoe lang zij op haar hadden gewacht. Merlijn antwoordde: ‘Voor altijd en nooit… Tijd heeft hier geen betekenis.’

Deze droom was zo inspirerend dat ik meteen stof genoeg had om een sprookje te schrijven. Eerst overwoog ik over de terugkeer van Merlijn te gaan schrijven. Maar ik kende Merlijn uit eigen ervaring. Hij was er altijd geweest en hoefde in mijn leven niet terug te keren. Daarom stapte ik over op de Zwarte Koningin, de koningin van Sheba. Mijn sprookjesheld Joël droomde in een herberg in Engeland dat zij liefdevol naar hem keek. Ze zei: ‘Het is niet mijn verdriet dat je voelt. Het is jullie verdriet. Ik kom, omdat ik van de mensheid houd. Dit is mijn tijd. Niets kan mij weerhouden.’ Tegen de tijd dat ik deze regels schreef was ik al genezen.

Maar Sheba kwam nog niet. Ik had naast Joël een zekere Ben verzonnen die samen met de verloren Graalprinses Sara in de Staatsliedenbuurt zou gaan wonen. De Zwarte Koningin zou pas komen als Ben en Sara kinderen zouden krijgen. Maria Magdalena was als dochter van Sheba natuurlijk van alles op de hoogte en waarschuwde Ben dat uit Sara de dertiende stam van Israël geboren zou worden. Die stam zou een nieuw verbond doen ontwaken dat op aarde aan haat en geweld een einde zou maken. Ben was bereid de vader van de dertiende stam te worden en vroeg Sara ten huwelijk. Daarna eindigde het sprookje vrij abrupt, omdat ik geen idee had hoe het met Ben en Sara in Amsterdam zou vergaan. Hoe zouden zij in een stad als Amsterdam voor vrede kunnen zorgen?

Ik zag nog wel kans om het sprookje in Amsterdam te laten uitgeven door Frontier Publishing. Twee maanden voordat het zou verschijnen kwam Judith Moore naar Nederland ter voorbereiding van een reis naar Ethiopië. Zij zou met Irene Vollenhoven en met Monique Willemsen, een gemeenschappelijke vriendin, nader onderzoek gaan doen naar Maria Magdalena, de Ark van het Verbond en de koningin van Sheba. Irene had vier jaar eerder daartoe de weg verkend en in de buurt van Axum de regio gevonden waar de verhalen van de koningin van Sheba zich afspeelden.

Graag had ik een vervolg op mijn sprookje willen schrijven. Maar om wat geld te verdienen ging ik bijlessen wis- en natuurkunde geven aan leerlingen van de bovenbouw van HAVO en VWO. Toch bleven mijn gedachten bij Sara. Als oudste dochter van Jezus en Maria Magdalena stond zij bekend om de heilige bloedlijn die met haar begonnen was en in De Da Vinci code van Dan Brown centraal staat. Ik wist dat die thriller dringend een vervolg nodig had, omdat de hoofdpersoon Sophie Neveu helemaal niet weet wat het inhoudt dat zij afstamt van Jezus en Maria Magdalena. Toch moet die bloedlijn een betekenis hebben, omdat er krachten zijn die zich hebben voorgenomen de leden ervan uit de weg te ruimen.

Maria Magdalena. Door Georges de la Tour.

Na mijn pensioen besloot ik terug te keren naar de wereld van mijn sprookje. Daarin is Maria Magdalena een Ethiopische, maar meer wist ik in de zomer van 2013 niet. Want Judith, Irene en Monique waren in maart 2015 naar Ethiopië gereisd. Daarbij hadden zij inderdaad  de geboorteplek gevonden in de buurt van Axum in de provincie Tigray. Het verhaal waarmee zij waren thuisgekomen luidde ongeveer als volgt. De Magiërs hadden Maria Magdalena opgespoord, omdat zij stambomen bijhielden en ervan op de hoogte waren dat er een jonge vrouw die afstamde van de koningin van Sheba een kind had gekregen. De vader was een oudere Egyptenaar die onder meer afstamde van farao Echnaton en faraokoningin Nefertiti. Een van de Magiërs was een zwarte man die wij als Balthasar kennen en uit Ethiopië afkomstig was. Hij was de aangewezen figuur om te onderzoeken of het kleine meisje was voorbestemd om de bruid van Jezus te worden.

Blijkbaar viel zijn onderzoek positief uit. Toen Maria Magdalena anderhalf jaar oud was, vertrok zij samen met hoeders van de Ark en met haar vader en haar grootmoeder van moederskant richting Jeruzalem. In de Sinaï-woestijn werd de karavaan door rovers overvallen. Dat was de gebeurtenis die Judith aanvankelijk als de moord op de beide ouders had gezien. Maria Magdalena was onder een deken verstopt geweest en had als enige de overval overleefd. Bedoeïenen vonden haar en brachten haar op grond van de perkamenten rollen die in haar jurkje waren genaaid naar de Essenen. De ouders van Lazarus woonden in Bethanië en namen haar als pleegkind op in hun gezin. Zo werd zij Maria van Bethanië.

Om de een of andere reden zijn bijbelwetenschappers ervan overtuigd dat Maria Magdalena en Maria van Bethanië twee verschillende vrouwen zijn. Dat blijkt op grond van deze gegevens niet het geval te zijn. Maar bijbelwetenschappers hebben dan ook weinig historisch materiaal ter beschikking waaruit zij conclusies kunnen trekken. In de tijd van Jezus mochten maar heel weinig mensen weten wie Maria Magdalena werkelijk was. Niemand mocht weten dat zij afstamde van de koningin van Sheba. Want dan liep ze gevaar om door de Romeinen vermoord te worden. Daarom vertrok zij na de kruisiging en opstanding van Jezus naar Zuid-Frankrijk waar het veel gemakkelijker was om haar bescherming te bieden.

Toen ik bezig was dit verhaal vanuit de bronnen uit te werken, brak er in Ethiopië een burgeroorlog uit in en om Tigray. Ik wist inmiddels dat de Ark van het Verbond ergens in de buurt van Axum in de bergen verborgen was. Normaal gesproken zou de Ark met daarin de tegenwoordigheid van God enige bescherming moeten bieden tegen geweld. Maar zou er bij de gevechten die waren uitgebroken nog wel wat overblijven van de locatie waar Maria Magdalena gedoopt was? Ook vroeg ik mij af of de kapel in Axum waar volgens de Ethiopisch-orthodoxe kerk de Ark van het Verbond door een monnik wordt bewaakt de burgeroorlog zou overleven. Ik had een positief verhaal over Ethiopië willen schrijven en dat was onmogelijk geworden. Pas toen er een wapenstilstand was bereikt, gloorde er weer hoop. Misschien zou Axum vanwege de rijke historie en de nabijheid van de Ark mondiaal meer van betekenis kunnen worden. Maar eerst hadden de inwoners ervan dringend hulp nodig.

De berichten die mij allereerst uit Axum bereikten hadden te maken met het aantal burgerslachtoffers die in die stad gevallen waren, zo’n 3000. Er waren veel weeskinderen en de gids die Judith, Irene en Monique in Axum had rondgeleid heeft voor een aantal weesjongens en enkele oude alleenstaande vrouwen een tehuis gehuurd en hen ook van voedsel voorzien. Ik besloot begin 2023 een poging te ondernemen in Nederland sponsoring te zoeken voor dit tehuis dat Dove of Light was genoemd. Om die reden kreeg ik op 19 januari jl. contact met Ephrem Brhane, de initiatiefnemer van het tehuis. Ik wist niet dat 19 januari uitgerekend de datum was dat in Ethiopië de doop van Jezus in de Jordaan werd gevierd. Dit feest heet Timkat of Epifanie en daarbij worden met zang, dans en muziek in een processie replica’s van de Ark gedragen op het hoofd van oude en voorname priesters van de Ethiopisch-orthodoxe kerk.

Zodra Irene mijn telefoonnummer aan Ephrem had toegestuurd begon mijn iPhone pingelende geluiden te maken. Via WhatsApp kreeg ik een serie foto’s toegestuurd die Ephrem zojuist van de Timkat-processie had gemaakt. Ik begreep meteen dat het vanwege de wapenstilstand weer mogelijk was geweest om Epifanie te vieren. Epifanie is voor de oosters- en oriëntaals-orthodoxe kerken wat wij Driekoningen noemen. Een epifanie is een godsverschijning of bijzondere openbaring. In Ethiopië wordt Epifanie zoals gezegd Timkat genoemd. Het is het belangrijkste feest in het ceremoniële jaar van de Ethiopisch-orthodoxe kerk. Dat er bij dit feest Tabots, replica’s van de Ark, worden rondgedragen vormt voor mij het duidelijkste bewijs dat Ethiopische christenen zich echt bekommeren om de Ark van het Verbond.

In hun voorstelling van zaken heeft Menelik, een zoon van koning Salomo en de koningin van Sheba, de Ark van het Verbond uit de tempel in Jeruzalem meegenomen naar Ethiopië. Daarbij werd hij begeleid door vele vertegenwoordigers van de twaalf stammen van Israël. Dit wordt uit de doeken gedaan in de Kebra Nagast (De glorie van koningen) dat door historici aan de dertiende eeuw wordt toegeschreven. Voor mij is er weinig reden om aan de inhoud ervan te twijfelen. Als de Ark ten tijde van de geboorte van Maria Magdalena in de buurt van Axum vertoefde, kan die daar al langer aanwezig zijn geweest. Want de Bijbel vermeldt vrijwel niets meer over de Ark, nadat deze in het heilige der heiligen van de tempel van Salomo was opgeborgen.

Her verhaal van de Ark gaat blijkbaar verder in Ethiopië en inmiddels is er een land buiten Ethiopië waar het Timkat-feest eveneens is gevierd. Dat land is Nederland. Een dag nadat Ephrem mij de foto’s uit Axum had gestuurd, sloeg ik het dagblad Trouw open en zag ik tot mijn grote verbazing dat er op 19 januari Tabots door de straten van Amersfoort waren vervoerd en wel geheel in stijl en volkomen vergelijkbaar met de processie in Axum. Natuurlijk kijk ik met eigen ogen naar deze processie. Ik weet dat de Magiërs niet alleen de ster van Bethlehem hebben gevolgd, maar ook in Axum terecht zijn gekomen waar de restanten liggen van het paleis van de koningin van Sheba. En het verheugt mij dat de doop in de Jordaan zo uitbundig wordt gevierd, omdat Jezus pas toen de Christus werd. In het evangelie naar Lucas wordt dat helder beschreven: ‘Heel het volk liet zich dopen, en toen ook Jezus was gedoopt en hij aan het bidden was, werd de hemel geopend en daalde de heilige Geest in de gedaante van een duif op hem neer, en er klonk een stem uit de hemel: “Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.”’

De Leeuw van Juda, afgebeeld op de oude vlag van Ethiopië.

Deze stem kan ook een keer hebben gezegd: ‘Jij bent mijn geliefde Dochter, in jou vind ik vreugde.’ Maar er zouden waarschijnlijk geen getuigen zijn geweest als het om Maria Magdalena ging. Dat verhindert mij niet om mij voor te stellen hoe Epifanie gevierd zou kunnen worden met Maria Magdalena in een hoofdrol. Het verhaal van haar doop in een riviertje met heilig water zou daarbij als eerste centraal kunnen staan samen met het bezoek van Balthasar, de zwarte Wijze uit het Oosten. Ten tweede denk ik aan haar tocht door de Sinaï-woestijn die zij ternauwernood heeft overleefd. Daarna maakte zij een overtocht over de Middellandse Zee die zij vanwege een ziedende storm ook maar ternauwernood heeft overleefd. Uiteindelijk ben ik tot de conclusie gekomen dat zij naast menselijke ook goddelijke bescherming moet hebben genoten. En Ephrem Brhane is het met mij eens dat de Ark die biedt. Hij vertelde mij dat de monnik die de wacht houdt bij wat officieel de Ark van het Verbond is de burgeroorlog ongeschonden door is gekomen. Zelf was hij met zijn gezin naar Mekele, de hoofdstad van Tigray, gevlucht om in ieder geval uit de buurt te blijven van de Eritrese soldaten.

Eigenlijk heb ik nu wel stof voor een nieuw sprookje, maar ik ben van plan om eerst de bevindingen van Judith, Irene en Monique naar buiten te brengen. Die zijn dermate diepgaand dat zij niet erg toegankelijk zijn. Er zit wel een verhaallijn in die mij aanspreekt. Die komt erop neer dat Jezus een partner had die hem hielp om zijn missie te voltooien. Het heeft diepe betekenis dat deze partner uit Ethiopië kwam en ook wortels in Egypte had. Volgens Judith was het een vooropgezet plan. De Broederschap van het Licht zou erop uit zijn geweest twee DNA strengen via Maria Magdalena en Jezus en andere mensen uit die tijd te combineren tot een DNA code die ultiem en onvernietigbaar was. Deze code gedijde op compassie in plaats van op lijden en staat bekend als de Heilige Graal.

Het drukt op mij dat dit maar zo weinig bekend is. Het zou bijdragen tot een heel nieuw beeld van het ontstaan van het christendom. Ook wil ik aandacht schenken aan de profetieën die Judith in Ethiopië doorkreeg en de proclamaties van Juda worden genoemd. Het zijn een soort voorspellingen die haaks staan op wat er nu in de wereld zichtbaar is. Wij hebben mensenrechten geformuleerd, maar wereldwijd tellen mensenlevens niet. Het is om moedeloos van te worden. Maar dat is niet de bedoeling. Jezus is gezien zijn afkomst de Leeuw van Juda. Maria Magdalena blijkt op grond van haar afkomst de Leeuwin te zijn. In de proclamaties van Juda wordt voorspeld dat de rechtvaardigen de pijn van de wereld zullen wegnemen. De Leeuw van Juda zal het pad van vrede kracht bijzetten. De Leeuwenkoning zal opstaan vanuit het hart van de heilige Levensboom en de Leeuwin zal naast hem staan. De tranen van bloed zullen drogen en de tranen van liefde zullen, vloeiend als de levenswateren, de Tuin van Eden herstellen.

Herbert van Erkelens