Je winkelwagen is momenteel leeg!
Op mijn achttiende ging ik wis-, natuur- en sterrenkunde studeren. Maar ik ging tevens op zoek naar mijn ziel omdat ik vanwege het vreemde huwelijk van mijn ouders psychisch beschadigd was geraakt. Ik verdiepte mij in de Jungiaanse psychologie en in één nacht kwamen twee personificaties van het onbewuste tot leven: een man met een hoed die een boodschapper van God bleek te zijn en een kat die verbonden was met de grote godin Isis. In het werk van dieptepsychologe Marie-Louise von Franz vond ik het gereedschap om met deze gestalten om te gaan. Ik leefde daarna in twee werelden: die van de wis- en natuurkunde en die van het onbewuste.
Vanaf 1989 verdiepte ik mij een aantal jaren in de dromen van Wolfgang Pauli: een theoretisch fysicus en Nobelprijswinnaar in de natuurkunde. Zo leerde ik de brug tussen kwantumfysica en dieptepsychologie kennen. Ook Pauli kende de boodschapper van God die zich bij hem als de geest der materie manifesteerde. Verder kwam in zijn dromen een machtige vrouwelijke personificatie van het onbewuste voor: de Chinese dame. De boodschapper bleek in zijn dromen niet welkom te zijn op de universiteit. De Chinese dame legde hem uit dat de natuurkundigen de wereld proberen te begrijpen zonder naar haar pianospel te luisteren. Ze vond dat absurd.
Tot mijn spijt moest ik ervaren dat de universiteiten de boodschapper van God buiten de deur wilden houden. Ook het pianospel van de Chinese dame, een metafoor voor synchroniciteit, voor zinvol toeval, was niet aan professoren besteed. Ik kreeg een dochter en verdween uit de academische wereld. Toen die dochter wat groter werd, bleek zij in vergelijking tot haar jongere broertje toch enigszins apart te zijn en vóór de overgang naar het voortgezet onderwijs lieten we haar testen. Zij kreeg als diagnose PDD-NOS, een vorm van autisme zonder nadere specificatie.
De Jeugdzorg hielp ons verder niet om met PDD-NOS om te gaan. Pas een paar jaar later kwam Inge Verstraete van het steunpunt autisme in Castricum ons uitleggen dat autisme een stoornis in de hersenen is en wel in het gebied van informatie- en prikkelverwerking. Ze gaf ons een boek over leerlingen met autisme in het voortgezet onderwijs. Hieruit bleek dat een autistische stoornis zich op drie vlakken uit. Een kind met autisme mist in belangrijke mate het vermogen om zich in een ander te verplaatsen. Het kan beperkt de samenhang zien tussen de losse elementen die het waarneemt. En het kind heeft moeite taken te plannen, te organiseren en uit te voeren. Er is samenvattend sprake van een kwalitatieve beperking in de sociale interactie, de communicatie en het verbeeldend vermogen.
De klassieke visie erkent tevens dat ieder kind met autisme uniek is en dat er voor autisme in feite geen verklaring voor handen is. Onze dochter liep vooral stuk op het eindexamentraject. Als ouders hebben we haar gebrek aan planning opgevangen door haar structuur aan te bieden en haar tijdig voor te bereiden op toetsweken. Verder zijn we in haar wereld gestapt, ook omdat dat een leuke bezigheid bleek te zijn. We zijn een paar keer naar het programma Idols geweest en we hebben een tijdje de actrice Carice van Houten op de voet gevolgd.
Vanuit het PGB (persoonsgebonden budget) huurden we een begeleidster in die op school ging uitleggen dat onze dochter een andere vorm van communicatie nodig had. En dat wierp meteen vruchten af. De leerlingen leerden tijdens de kunstreis naar Parijs en Italië een andere kant van haar kennen, een kant die alleen wij als ouders kenden. Het maakt dus veel uit in wat voor omgeving dergelijke kinderen functioneren. Wanneer de omgeving zelf een gebrek aan inlevingsvermogen heeft, wordt het klassieke beeld van autisme bevestigd. Het gaat niet alleen om informatieverwerking in de hersenen van een kind met autisme, het gaat ook om de informatieverwerking in de hersenen van de mensen in de omgeving.
Zelf heb ik in mijn kleutertijd de diagnose ‘sensorisch begaafd, motorisch gestoord’ gekregen. Verder herinner ik mij dat ik niet aan groepsactiviteiten hoefde mee te doen, maar op de gang mocht schilderen. Via contacten met hulpverleners uit het circuit rond autisme ben ik erachter gekomen dat de diagnose ‘sensorisch begaafd, motorisch gestoord’ ook voor mensen met autisme geldt en wel in versterkte mate. Hans Lemmens signaleert in Het elastiek tussen lichaam en ziel dat kinderen met autisme een losse verbinding met hun lichaam hebben. William Stillman, een consultant op het gebied van autisme, legt in Autism and the God Connection uit dat veel mensen met autisme hooggevoelig zijn en een nauwe relatie met God hebben. De slechte relatie die deze mensen met hun lichaam onderhouden is de keerzijde van de spirituele relatie.
Dit is naar mijn beleving de kern van de zaak. Op zielsniveau is er niets mis met een kind met autisme. Het kind is niet geestelijk gehandicapt. Maar doordat de zielsverbinding sterk is, is er een handicap om volop in het lichaam aanwezig te zijn en overeind te blijven in een wereld die door ruwe manieren en onverschilligheid wordt gekenmerkt. Stillman die zelf met het syndroom van Asperger is opgegroeid ziet de opkomst van autisme als een spirituele respons op een wereld die behoefte heeft aan een correctie. In zijn boek The Soul of Autism noemt hij mensen met autisme heart savants: ‘Wij hebben mensen met autisme en andere verschillen nodig om de wereld op een milde, niet emotioneel overdreven manier in evenwicht te brengen en de aandacht weer te concentreren op wat werkelijk belangrijk is.’
Heeft Stillman gelijk? Zelf kan ik dat niet voor autisme in het algemeen beoordelen. Maar wat Stillman beweert herinnert mij aan mijn vergeefse pogingen om in de wetenschap aandacht te vragen voor de boodschapper van God. Deze boodschapper, die bij de Romeinen als Mercurius bekend stond, ervaar ik als de verbannen gestalte van God. Gepaard gaande aan zijn verbanning sluiten we blijkbaar ook mensen uit van deelname aan het maatschappelijk leven. Stillman bezocht eenmaal een groep mensen met autisme die zich ‘de nachtegalen’ noemden. Velen van hen konden niet praten, maar communiceerden via Facilitated Communication. Stillman legde zijn overtuiging aan hen uit dat juist ver gevorderde zielen incarnaties kunnen kiezen met aandoeningen die als beperkingen worden gezien.
De ‘nachtegalen’ voelden zich eindelijk door iemand begrepen. Er kwam een stortvloed aan reacties los. Iemand merkte op: ‘Gezegend met gaven pretenderen we bijna normaal te zijn.’ Ook voor deze groep mensen gold wat Stillman ook bij andere mensen met autisme had ervaren. Allen wilden hun gave delen en ook een bijdrage aan onderwijs leveren. En wat zouden zij willen onderwijzen? ‘De meest markante thema’s van de menselijke ervaring: tolerantie, geduld, gevoeligheid, mededogen, en natuurlijk onvoorwaardelijke liefde. Deze thema’s komen steeds te voorschijn bij mijn werk als een consultant waar ik ook naar toe ga.’
Toen ik het hoofdstuk over de nachtegalen in Autism and the God Connection las, voelde ik sterk de aanwezigheid van de boodschapper van God. Ik besefte dat ook in mijn leven het maatschappelijk isolement was voortgekomen uit de nabijheid tot God. Mijn overtuiging is nu dat we ons als samenleving sterk tekort doen door een gestalte die over de hele wereld onder vele verschillende namen bekend is geen toegang tot het publieke domein te geven. Zelf ben ik in feite ingewijd in twee werelden: de wereld van de wetenschap die van God niets wil weten en de wereld van spiritualiteit die juist vanuit de verbinding met God leeft. Wordt het niet eens tijd om die twee werelden te verbinden? Mensen met autisme kunnen ons daarbij helpen.
Hulpverlener Irma Wesling heeft mij jaren terug uitgelegd dat voor hen de wereld van het zijn belangrijker is dan de wereld van het doen. Bij veel individuen met autisme draait het in de kern van hun zijn om liefde. Zij kunnen oneindig geduld opbrengen om die liefde te tonen. Jen Wojtowicz, auteur van The Boy Who Grew Flowers, merkt over haar autistische broer op: ‘Hoe zouden we zonder hem de mensen kunnen zijn die we nu zijn? Als ons niet de gelegenheid was gegeven om iemand onvoorwaardelijk lief te hebben? Het is een opmerkelijke ervaring geweest om te zien dat andere mensen andere manieren van leven hebben die even waardevol zijn als die van een normaal iemand.’
Herbert van Erkelens © 2015
Reacties
contactmuziek on 2015-11-30 15:47:21 +0000
mooi verhaal, dank je voor het delen! Ik geloof ook niet in labeling en geloof alleen in contact en ervaringen met elkaar delen, zoals jij nu hebt gedaan, over je dochter en ook over jezelf. Er gaat een tijd komen en die is al aan de gang dat medicijnen als chemische wapens worden gezien om de mensen terug te zetten in een onmenselijke staat. Als we ons daarvan kunnen bevrijden en we net als er al biologische voeding, kleding en duurzaamheid is, ook op een natuurlijke en biologisch manier beter gaan worden, voeding als medicijn. Dan komt er liefde, geduld, zorg, dienstbaarheid, bescheidenheid, communicatie en concentratie en niet te vergeten muziek als belangrijkste levensdoelen. Op onze website http://www.contactmuziek.nl kun je meer over onze woongroep Contact & muziek en ons bijzonder leven zien, horen en lezen, lieve groeten Leonoor
Wilma Kruijt on 2016-02-08 14:05:08 +0000
Dank je Herbert voor dit mooie artikel over autisme. Ik herken autistische trekjes in mezelf en weet dat dit voortkomt uit zelfliefde.
Ik ervaar ook bij autistische mensen dat ze een groot verruimd liefdevol bewustzijn en hoge intelligentie bezitten.
Daarop zijn ze in andere fysieke ervaringen op traumatische wijze afgewezen omdat hun kwaliteiten als bedreigend werden gezien, zo heb ik dit bij mezelf ervaren.
Omdat dit trauma op meer of mindere wijze nog in hun bewustzijn en fysieke lichaam zit is het pijnlijk om de verbinding met hun lichaam aan te gaan.
Dit uit zich in spierspanning; angst voor afwijzing.
Alles wat mensen met een zg, ‘beperking’ nodig hebben is erkenning voor hun unieke manier van zijn en doen. Dit geldt voor ieder mens.
Ik heb geleerd om mezelf te erkennen en mijn uniek zijn te belichamen, zodat ik meer kan genieten, anderen kan inspireren en beter begrijpen.
In mijn beleving, idd vanuit ons zielsbewustzijn bestaan er geen stoornissen, maar alleen unieke ontwikkelingswegen.
Labeling vind plaats uit onwetendheid, dat mensen vergeten zijn dat zij bezield bewustzijn zijn.
Misschien is labeling uit praktische overweging handig, als het maar niet stigmatiserend werkt.
Iets moois en unieks van zo n labeling maken.
contactmuziek, Leonoor, Marthe, Erik, Jeannette on 2016-02-08 16:56:26 +0000
Hallo Wilma, Mooi verwoord! Zo denk ik er ook over. Mijn zoektocht naar mezelf is ook begonnen met me te verdiepen in autisme. Als je jezelf herkent in de ander en andersom worden we elkaars broers en zussen en kunnen we (gaan) samenwerken. Ik ben daar mee begonnen en woon en werk nu inmiddels bijna 10 jaar samen met drie huisgenoten. Ik begeleid met communiceren, mediteren, zingen en we helpen elkaar. We zijn de woongroep Contact & muziek en hebben een bijzonder leven http://www.contactmuziek.nl, op onze website staat ook een link naar de nieuwsbrief/mijn levensverhaal lieve groeten Leonoor